Στο 90% των αντιδράσεων ενός οδηγού συμμετέχει η όραση. Για το λόγο αυτό, το σκοτάδι αλλάζει δραματικά τις συνθήκες οδήγησης και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή ακόμα και για τις πιο ομαλές συνθήκες του δρόμου. Μην ξεχνάτε πως το βράδυ βλέπουμε μέχρι εκεί που φωτίζουν τα φώτα μας, πως μπορεί να θαμπωθούμε από τους προβολείς ενός αυτοκινήτου που κινείται αντίθετα από εμάς και πως το βράδυ κυκλοφορούν περισσότεροι κουρασμένοι οδηγοί από ό,τι την ημέρα.
Στο δρόμο δεν αρκεί να βλέπετε, πρέπει και να σας βλέπουν οι άλλοι οδηγοί και οι πεζοί. Από τη δύση και μέχρι την ανατολή του ήλιου πρέπει να έχετε τα φώτα σας αναμμένα. Η μεσαία κλίμακα επαρκεί για οδήγημα για ταχύτητες μέχρι περίπου 50 km / h . Για μεγαλύτερες ταχύτητες χρειάζεται καλύτερος φωτισμός. Οι προβολείς συνήθως φωτίζουν μέχρι και 150 μέτρα, αλλά η χρήση τους θέλει ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην τυφλώνουμε οδηγούς που έρχονται από την αντίθετη κατεύθυνση. Οι προβολείς δεν ενοχλούν μόνον τους αντιθέτως κινούμενους οδηγούς, αλλά και οποιονδήποτε προπορευόμενο οδηγό που βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 150 μέτρων από εμάς. Βεβαιωθείτε ότι τα φώτα σας λειτουργούν και είναι σωστά ρυθμισμένα. Φώτα που δεν φωτίζουν στην σωστή κατεύθυνση σας παρέχουν κακό φωτισμό και πιθανότατα ενοχλούν τους αντιθέτως κινούμενους οδηγούς. Αν κάποιος οδηγός που κινείται αντίθετα από εσάς σας ενοχλεί με τους αναμμένους προβολείς του, ανάψτε του στιγμιαία τους προβολείς σας και ξαναγυρίστε στη μεσαία κλίμακα τα φώτα σας. Αν θελήσετε να τον ‘τιμωρήσετε’ ανάβοντας και εσείς τους προβολείς σας μπορεί να προκαλέσετε μετωπική σύγκρουση στην οποία θα συμμετέχετε. Μην κοιτάτε κατευθείαν στα φώτα των αυτοκινήτων που κινούνται αντιθέτως. Εστιάστε τα μάτια σας στο δεξιά λουρίδα του δρόμου. Αν δείτε από απέναντι να έρχεται αυτοκίνητο με ένα φως, οδηγήστε όσο πιο δεξιά του δρόμου μπορείτε. Αν το φανάρι που του έχει καεί είναι το αριστερό, τότε το αυτοκίνητο βρίσκεται δυο μέτρα πιο κοντά στη λουρίδα σας από όσο φαίνεται! Αν γυρίστε τον καθρέφτη σας στην αντιθαμβωτική θέση για να αποφύγετε την ενόχληση από τα φώτα του οδηγού που βρίσκεται πίσω σας πρέπει να θυμάστε ότι σε αυτή τη θέση οι καθρέφτες.
δείχνουν το πίσω αυτοκίνητο πολύ πιο μακριά από όσο πραγματικά είναι. Δείξτε ιδιαίτερη προσοχή αν πρόκειται να αλλάξετε λουρίδα.
Κόπωση – Νύστα:
Σχεδόν όλοι οι οδηγοί γνωρίζουν πως το οδήγημα υπό την επήρεια αλκοόλ είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Πολύ λιγότεροι οδηγοί γνωρίζουν πως η νύστα και η κόπωση έχουν τα ίδια αποτελέσματα στο οδήγημα: μείωση της εγρήγορσης και των ανακλαστικών, μείωση της ικανότητας διηρημένης προσοχής, μείωση της σωστής αίσθησης χώρου και χρόνου και μείωση της ικανότητας πρόβλεψης και προσδιορισμού κινδύνων. Για το λόγο αυτό, η νύστα και η κόπωση αναφέρονται συχνά ως ‘σιωπηλοί φονιάδες’.
Σύμφωνα με μελέτη της ΑΑΑ ( American Automobile Association ) η κόπωση και η νύστα αποτελούν τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα οδικών ατυχημάτων. (Ως πρώτος παράγοντας αναφέρθηκε η απόσπαση της προσοχής του οδηγού και ως τρίτος παράγοντας το οινόπνευμα ).
Ένας από τους λόγους που η νύστα και η κόπωση αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο για τους οδηγούς είναι ορισμένοι μύθοι που έχουν ευρεία απήχηση σε ορισμένες κοινωνικές και ηλικιακές ομάδες. Οι μύθοι αυτοί προωθούν κοινωνικά πρότυπα που παράγουν επικίνδυνους οδηγούς.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι – κυρίως νέοι άρρενες – που πιστεύουν πως η επίδειξη αντοχής στην αϋπνία , στην κόπωση και στο ποτό αποτελούν απόδειξη αυξημένου ανδρισμού και ζωντάνιας. Αντιθέτως, θεωρούν πως παραδοχή της κόπωσης και της επίδρασης του ποτού αποτελεί απόδειξη μαλθακότητας και αδύνατου χαρακτήρα. Οι ίδιες πλάνες ισχύουν και σε στρώματα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Ομάδες αυξημένου κινδύνου
Όλοι οι οδηγοί με σοβαρή έλλειψη ύπνου αποτελούν – φυσικά – ομάδα υψηλού κινδύνου. Εκτός από αυτή την αυτονόητη αλήθεια, υπάρχουν ομάδες με αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα από κόπωση και / ή έλλειψη ύπνου. Στις ομάδες αυτές ανήκουν:
Νέοι οδηγοί:
Οι νέοι άνθρωποι χρειάζονται περίπου 9.2 ώρες ύπνου το 24ωρο. Παρά ταύτα, πολλοί νέοι άνθρωποι κοιμούνται αρκετά λιγότερο. Σε πολλές χώρες, παράγοντες όπως η νυχτερινή διασκέδαση, η παρακολούθηση τηλεόρασης μέχρι αργά το βράδυ, επαγγελματική ενασχόληση μερικής απασχόλησης σε νυχτερινό ωράριο κλπ κάνουν τους νέους 18 -25 ετών να κοιμούνται λιγότερο από οποιοδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα. Αυτό κάνει την ομάδα των οδηγών 18 -25 ετών ομάδα υψηλού κινδύνου σε ό,τι αφορά κόπωση και νύστα. Άνθρωποι με μεταβλητό ωράριο εργασίας. Η εργασία σε μεταβλητό ωράριο (βάρδιες) αποτελεί σημαντικό παράγοντα έλλειψης επαρκούς (ποιοτικά και ποσοτικά) ύπνου. Το βιολογικό ανθρώπινο ρολόι οδηγεί στην ανάγκη νυχτερινού ύπνου. Επιπλέον, άνθρωποι που εργάζονται σε νυχτερινή βάρδια, αναγκάζονται όχι μόνο να κοιμούνται σε πρωινό ωράριο, το οποίο – κατά κανόνα – είναι πολύ πιο θορυβώδες από τη νύχτα, αλλά και να κοιμούνται λιγότερο την ημέρα για λόγους συμμετοχής σε διάφορες οικογενειακές και κοινωνικές υποχρεώσεις. Άνθρωποι με διαταραχές ύπνου. Πολλοί άνθρωποι ξυπνάνε κουρασμένοι. Αυτό δεν αποτελεί απόδειξη οκνηρίας, αλλά μπορεί να οφείλεται σε μία διαταραχή που λέγεται ‘άπνοια ύπνου’. Όταν υπάρχει τέτοια διαταραχή η αναπνοή κατά τον ύπνο δεν είναι φυσιολογική και ο οργανισμός οξυγονώνεται πολύ λιγότερο από το κανονικό. Αποτέλεσμα της μη επαρκούς οξυγόνωσης είναι η μη δικαιολογημένη κόπωση. Άνθρωποι που παίρνουν ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων. Άνθρωποι με κακή φυσική κατάσταση. Άνθρωποι που οδηγούν πολλές ώρες χωρίς ολιγόλεπτα διαλείμματα ανάπαυσης.
Σημάδια κόπωσης και νύστας:
Δυσκολία στο να κρατάτε τα μάτια σας ανοικτά, Δυσκολία στο να κρατάτε το κεφάλι σας όρθιο, Συχνό χασμουρητό, Ακούσιες αποκλείσεις από τη λουρίδα που οδηγείτε, Απότομες διορθώσεις στο οδήγημά σας, Δυσκολία στο να θυμηθείτε λεπτομέρειες από τη διαδρομή σας τα τελευταία χιλιόμετρα, Σχόλια των συνεπιβατών σας ότι οδηγείτε απρόσεκτα.
Χρήσιμες οδηγίες:
Μην ξεκινάτε ένα μεγάλο ταξίδι αν ήδη νυστάζετε ή αισθάνεστε μεγάλη κούραση. Μην γεμίζετε πολύ το στομάχι σας λίγο πριν ξεκινήσετε ένα μεγάλο ταξίδι. Προγραμματίστε να κάνετε στο ταξίδι σας μικρά διαλείμματα (περίπου κάθε δύο ώρες) για ξεκούραση. Πίνετε στα διαλείμματα της οδήγησης καφέ, για βραχύχρονη μείωση της νύστας και βελτίωση της εγρήγορσης. Η καφεΐνη χρειάζεται 20 – 30 λεπτά για να δράσει. Εάν το επιτρέπουν οι συνθήκες του ταξιδιού, σταματήστε το ταξίδι σας για έναν σύντομο υπνάκο τουλάχιστον 20 – 30 λεπτών. Μην κοιμηθείτε περισσότερο, γιατί μπορεί να περάσετε σε φάση ‘βαθέως ύπνου’. Σε αυτή την περίπτωση το ξύπνημα συνοδεύεται συχνά από ραθυμία και νωχελικότητα, που είναι γνωστές ως ‘αδράνεια ύπνου’. Μην πίνετε ποτέ αλκοόλ πριν ή κατά το οδήγημα. Προσπαθήστε να αποφύγετε το οδήγημα τις ώρες που το βιολογικό σας ρολόι αντιστοιχεί σε μειωμένη αντοχή και εγρήγορση. Για ανθρώπους που έχουν παραδοσιακό ωράριο εργασίας αυτές οι ώρες είναι στο μέσο του απογεύματος και από τα μεσάνυχτα μέχρι τις 6 το πρωί. Σύμφωνα με τις οδηγίες μεγάλων οργανισμών με αντικείμενο την ασφαλή οδήγηση, το άνοιγμα του παράθυρου και η δυνατή μουσική δεν προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια στην αντιμετώπιση της κόπωσης και της νύστας.